Σε στρατηγική σχέση με την Ινδία προσβλέπει η Ελλάδα παρά τα δειλά βήματα του παρελθόντος

 Η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας, μια σχέση που προσβλέπουμε να μετατραπεί σε στρατηγική σχέση, βασίζεται σε κοινές αρχές και αξίες

Η επίσκεψη του Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ στην Αθήνα το τριήμερο 25-27 Ιουνίου, η πρώτη Ινδού υπουργού Εξωτερικών στην Ελλάδα έπειτα από… 18 χρόνια (ήταν Ιανουάριος του 2003 όταν ο τότε ΥΠΕΞ Γιασουάντ Σίνχα είχε βρεθεί στην ελληνική πρωτεύουσα για επαφές με τον Γιώργο Παπανδρέου, εκφωνώντας μεταξύ άλλων και ομιλία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο) πέρασε μεν ως είδηση από τη ροή της ελληνικών ΜΜΕ, πλην όμως ιδωμένη κυρίως μέσα από το πρίσμα της επίκλησης του διεθνούς δικαίου (ως άλλο ένα «μήνυμα» δηλαδή προς την Τουρκία του Ερντογάν) και χωρίς να προκαλέσει αξιοσημείωτο «ντόρο», ενδεχομένως επειδή η Ινδία εξακολουθεί να αποτελεί μια εν πολλοίς άγνωστη χώρα για το ελληνικό κοινό.

Η αξία της αναδυόμενης Ινδίας

Κι όμως, αν και «άγνωστη» σε πολλούς, η Ινδία των 1,4 δισεκατομμυρίων κατοίκων (με μέση ηλικία τα 29 έτη) είναι ένας αναδυόμενος γίγαντας με πυρηνικά όπλα, ραγδαία αναπτυσσόμενη οικονομία (αναμένεται να καταστεί η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο) και ειδικό βάρος στη διεθνή σκηνή.

Μια αναδυόμενη δύναμη που «συγκρούεται» με την Κίνα και το (φίλα προσκείμενο στην Τουρκία) Πακιστάν, ενώ παράλληλα αναπτύσσει στενότερους – στρατηγικού χαρακτήρα – δεσμούς με την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες (στο πλαίσιο του τετραμελούς σχήματος διαλόγου για την ασφάλεια Quad). 

Η Ινδία, παρά την όποια υποχώρηση των δημοκρατικών θεσμών στο εσωτερικό της, παραμένει η μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο. Έως και το 2026 αναμένεται μάλιστα να έχει ξεπεράσει σε πληθυσμό και την Κίνα, ενώ παράλληλα διαθέτει και μια πολύ δυναμική ινδική διασπορά με παρουσία σε χώρες όπως είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. 

«Το σίγουρο είναι ότι τα επόμενα χρόνια θα ακούμε όλο και περισσότερα για την Ινδία και τον ρόλο της στις διεθνείς σχέσεις», δήλωνε ο ακαδημαϊκός Αστέρης Χουλιάρας, καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, από το βήμα διαδικτυακής συζήτησης που διοργάνωσαν στις 24 Μαΐου, με συντονιστή τον Πλάμεν Τόντσεφ, το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) και οι εκδόσεις Παπαζήση. Συνεχίζοντας, ο κ. Χουλιάρας θα υποστήριζε μάλιστα με νόημα ότι η ινδική διασπορά ειδικά στις ΗΠΑ είναι πια πιο δυναμική ακόμη και από την αντίστοιχη εβραϊκή. 

«Ιδιαίτερα μετά την εκλογή του Ναρέντρα Μόντι στην εξουσία το 2014, η ινδική εξωτερική πολιτική δείχνει ένα νέο ακτιβισμό», σημειώνει στο ίδιο πνεύμα, σε σχετική παλαιότερη δημοσίευση του και ο Σωτήρης Πετρόπουλος, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. 

Υπό την επιμέλεια των κ.κ. Πετρόπουλου και Χουλιάρα κυκλοφόρησε πρόσφατα, από της εκδόσεις Παπαζήση, το συλλογικό έργο «Η Ινδία και οι άλλοι: Οι σχέσεις της Ινδίας με την Ευρώπη και τον κόσμο», ένα βιβλίο μέσα από τις σελίδες του οποίου όντως αναδύεται η εικόνα μιας Ινδίας που, ως «αναδυόμενη δύναμη» η ίδια, αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο διεθνώς αφήνοντας πίσω κάποιες από τις απομονωτικού ή προστατευτικού χαρακτήρα αναστολές του παρελθόντος. 

Ο Ινδός ΥΠΕΞ στην Αθήνα 

Με αυτήν την εκτίμηση κατά νου, οι κ.κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Δένδιας υποδέχθηκαν τον Ινδό υπουργό Εξωτερικών, Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσανκάρ, στην Αθήνα στις 26 Ιουνίου. 

«Η σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας, μια σχέση που προσβλέπουμε να μετατραπεί σε στρατηγική σχέση, βασίζεται σε κοινές αρχές και αξίες όπως ο σεβασμός στο διεθνές δίκαιο, στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών», δήλωσε με το βλέμμα στραμμένο στην Τουρκία ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας από το βήμα της συνέντευξης Τύπου που διαδέχθηκε τη συνάντηση των δύο ανδρών στο υπουργείο Εξωτερικών. 

Ωστόσο θα ήταν λάθος εάν οι σχέσεις Ελλάδας-Ινδίας προσεγγίζονταν μόνο μέσα από το πρίσμα των ελληνοτουρκικών. «Σήμερα συζητήσαμε για τις προοπτικές ανάπτυξης της διμερούς συνεργασίας μας και του διμερούς μας εμπορίου. Ιδιαίτερη έμφαση δώσαμε στη συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας…

 

Ήταν μεγάλη χαρά για εμένα να υπογράψω τη συμφωνία πλαίσιο της Διεθνούς Ηλιακής Συμμαχίας, μια πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Μόντι… Συζητήσαμε επίσης για τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ινδίας, όπως και τις σχέσεις μας με άλλα φιλικά μας κράτη όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Τόνισα ότι η Ελλάδα, μία ναυτιλιακή δύναμη, αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ελευθερία της ναυσιπλοΐας και στον απόλυτο σεβασμό του Δικαίου της Θάλασσας. Στο πλαίσιο αυτό χαιρέτισα και χαιρετίζω τη δήλωση του Quad, στο οποίο συμμετέχει η Ινδία μαζί με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Αυστραλία», συνέχισε ο Νίκος Δένδιας προβαίνοντας σε μια δήλωση που προφανώς και δεν θα αρέσει στο Πεκίνο. 

Το ερώτημα είναι βέβαια εάν οι σχέσεις ανάμεσα στην Αθήνα και το Νέο Δελχί μπορούν όντως να αναπτυχθούν, σε ποιο βαθμό, με ποιο ρυθμό και προς ποια (επί της ουσίας ή μόνο κατ’ όνομα στρατηγική, περιορισμένη ή όχι στον χώρο της καλούμενος χαμηλής πολιτικής) κατεύθυνση.

Υπενθυμίζεται πως οι Γιασουάντ Σίνχα και Αμπντούλ Καλάμ είχαν επισκεφθεί την Αθήνα, ο πρώτος ως ΥΠΕΞ το 2003 και ο δεύτερος ως πρόεδρος το 2007. Έκτοτε έχουν περάσει αρκετά χρόνια αλλά οι δεσμοί ανάμεσα στις δύο χώρες δεν έχουν αναπτυχθεί στον βαθμό που θα περίμενε κανείς, κι αυτό παρά τη συμμετοχή της Ινδίας το 2019 ως τιμώμενης χώρας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. «…δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση μας με την Ινδία… είναι μια σχέση που δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στο παρελθόν, κάτι που αυξάνει τις προσδοκίες για το μέλλον», δήλωσε ο πρωθυπουργούς Κυριάκος Μητσοτάκης στις 26 Ιουνίου, στέλνοντας μάλιστα το μήνυμα ότι «η Ελλάδα θα ήταν το φυσικό σημείο εισόδου για τις ινδικές επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή αγορά». 

Η κοινή ανακοίνωση που συνόδευσε τη συνάντηση Δένδια-Τζαϊσανκάρ και «η προοπτική εγκαθίδρυσης Στρατηγικής Συνεργασίας, σε τομέα αμοιβαίου ενδιαφέροντος που οι δύο χώρες θα επιλέξουν» φανερώνουν αν μη τι άλλο μια διάθεση να επανέλθουν οι σχέσεις των δύο χωρών σε μια τροχιά δυναμικότερης ανάπτυξης, με τα αποκαλυπτήρια του αδριάντα του Μαχάτμα Γκάντι στην Αθήνα να έρχονται να πλαισιώσουν κατά τρόπο συμβολικό-επικοινωνιακό την εν λόγω προσπάθεια.

Ενθαρρυντικοί οιωνοί αλλά… 

Οι οιωνοί είναι ενθαρρυντικοί, σύμφωνα με τους γνώστες, αν και υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να καλυφθεί. Ο κ. Χουλιάρας επικαλέστηκε ενδεικτικά, κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης του Ινστιτού Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ), ως παράδειγμα την ινδική παρουσία (της ινδικής GMR Group μαζί με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) στο νέο διεθνές αεροδρόμιο στο Καστέλι Ηρακλείου στην Κρήτη.  

Από το βήμα της ιδίας διαδικτυακής συζήτησης ωστόσο, ο πρέσβης επί τιμή (και άλλοτε πρέσβης της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Ινδία) Ιωάννης Αλέξιος Ζέπος υποστήριξε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει τη διπλωματική της παρουσία στη χώρα των Γκάντι, αποκτώντας εκεί το μέγεθος της πρεσβείας που αρμόζει, «το οποίο δεν έχουμε σήμερα», αλλά και γενικό προξενείο στη Βομβάη (και όχι άμισθο γενικό προξενείο).

Συνεχίζοντας, ο κ. Ζέπος υποστήριξε ότι Ελλάδα και Ινδία θα μπορούσαν να προχωρήσουν μελλοντικά ενδεχομένως και σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις-συνεκπαιδεύσεις, δεδομένου ότι διαθέτουν και «κοινά» οπλικά συστήματα (γαλλικά Rafale και γαλλικά Mirage επί παραδείγματι, αν και ειδικά το θέμα της αγοράς των Rafale έχει προσλάβει αμφιλεγόμενες διαστάσεις στην Ινδία για άλλους λόγους…).

loading...